Ιστορική αναδρομή στα πρώτα καφενεία της Αθήνας ...
 |
| Υπαίθριο Τούρκικο καφενείο τον 18o αιώνα |
Πριν από την επανάσταση του 1821 υπήρχαν στην Αθήνα μερικά καφενεδάκια που θύμιζαν τα γνωστά ρυπαρά καφενεία των τουρκικών μικροπόλεων. Αυτά, κατά μία εκδοχή είχαν προέλθει από τα γνωστά σε όλους μας, χαμάμ (λουτρά). Οι Τούρκοι, κατά την προσφιλή τους τακτική, όταν κατακτούσαν μια πόλη έκτιζαν χαμάμ, καθώς θεωρούσαν ότι το πλύσιμο του σώματος εξαλείφει τα αμαρτήματα της ψυχής.
 |
| Τούρκικο Χαμάμ Πρόγονος του καφενείου της ανατολής |
Στα χαμάμ με τη πάροδο του χρόνου εκτός από τις παρεχόμενες υπηρεσίες του λουτρού, προσφέρονταν και περιποιήσεις του σώματος όπως μασάζ, κόψιμο μαλλιών, ξύρισμα καθώς και υπηρεσίες όπως αυτές του καφετζή. Ο καφετζής έφερνε μαζί του όλα του τα σύνεργα, να φτιάχνει τον καφέ στους λουόμενους καθώς το τάβλι και το ναργιλέ για να περνά ευχάριστα η ώρα τους .
Όταν ο Άγγλος φίλος του Λόρδου Βύρωνα, «Hobblouse» επισκέφθηκε την Αθήνα λίγο πριν την Ελληνική επανάσταση χαρακτήρισε τα λιγοστά χαμάμ που είχαν απομείνει με αυτή τη μορφή, ως «καφενεία της Ανατολής»
Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάσταση τα λιγοστά καφενεία που υπήρχαν στην Αθήνα, εξαφανίσθηκαν τελείως και όταν οι Τούρκοι εγκαταλείπουν την Αθήνα, δεν υπήρχαν παρά ένα ή δύο μικρά εργαστήρια τα οποία μεταξύ άλλων καβούρντιζαν και πουλούσαν καφέ.
Το 1834 πριν από τον ερχομό του Όθωνα στην Αθηνά, στις αρχές της Ιεράς οδού με την Πειραιώς, λειτουργεί το πρώτο καφενείο της πόλης, με την επωνυμία το "Πράσινο Δεντρί" . Οι θαμώνες του επιδίδονταν σε αγώνες τοξοβολίας (στην αυλή του καφενείου). Σχεδόν ταυτόχρονα ένας παλιός αγωνιστής του 21 ανοίγει "μικρόν σανιδόπληκτον καφενείον" μέχρι την εποχή που φτάνουν στη νέα πρωτεύουσα της Ελλάδας, οι Βαυαροί που συνοδεύουν τον πρώτο βασιλιά της Ελλάδας, ΄Οθωνα. Αυτή την εποχή παρατηρούνται διεσπαρμένα καφενεία εδώ κι εκεί, ένα στέκι φοιτητών στη «Βρύση του Λέκκα», δύο άλλα στην «Πλάκα», ένα στους στύλους του Ολυμπίου Διός και ένα κάτω από τον Λυκαβηττό.
Τα πιο συστηματικά και τα πλέον αξιόλογα καφενεία της περιόδου που ακολουθεί, είναι το "Bella Grecia", το"Καφενείο των Αγωνιστών", το "Καφενείον της Ανατολής" και μετέπειτα τα πιο σύγχρονα για την εποχή τους το "Καφενείο του Ζαχαράτου", το "Νέον" και το "Ζόναρ 'ς".
Τα καφενεία της περιόδου αυτής είχαν συνδεθεί άρρηκτα με τη ζωή των νεοελλήνων στη μετά Τουρκοκρατίας εποχή και ήταν κέντρα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της Αθήνας. Ήταν οι χώροι όπου ελάμβαναν μέρος οι συζητήσεις των ανθρώπων της τέχνης και της διανόησης της εποχής, χώροι πολιτικών διεργασιών και πολιτισμικών ζυμώσεων. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, τα καφενεία των πρώτων χρόνων της ελεύθερης Αθήνας ήταν αυστηρά ανδροκρατούμενα. Ελάχιστες οι γυναικείες παρουσίες και παντελώς ανύπαρκτη η γυναικεία συμμετοχή.
Ας δούμε πιο κάτω τα πιο αξιόλογα από αυτά που με τη παρουσία τους έγραψαν ιστορία, και αποτέλεσαν τον προπομπό της μετέπειτα μορφής του ελληνικού καφενείου είναι:
Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάσταση τα λιγοστά καφενεία που υπήρχαν στην Αθήνα, εξαφανίσθηκαν τελείως και όταν οι Τούρκοι εγκαταλείπουν την Αθήνα, δεν υπήρχαν παρά ένα ή δύο μικρά εργαστήρια τα οποία μεταξύ άλλων καβούρντιζαν και πουλούσαν καφέ.
Το 1834 πριν από τον ερχομό του Όθωνα στην Αθηνά, στις αρχές της Ιεράς οδού με την Πειραιώς, λειτουργεί το πρώτο καφενείο της πόλης, με την επωνυμία το "Πράσινο Δεντρί" . Οι θαμώνες του επιδίδονταν σε αγώνες τοξοβολίας (στην αυλή του καφενείου). Σχεδόν ταυτόχρονα ένας παλιός αγωνιστής του 21 ανοίγει "μικρόν σανιδόπληκτον καφενείον" μέχρι την εποχή που φτάνουν στη νέα πρωτεύουσα της Ελλάδας, οι Βαυαροί που συνοδεύουν τον πρώτο βασιλιά της Ελλάδας, ΄Οθωνα. Αυτή την εποχή παρατηρούνται διεσπαρμένα καφενεία εδώ κι εκεί, ένα στέκι φοιτητών στη «Βρύση του Λέκκα», δύο άλλα στην «Πλάκα», ένα στους στύλους του Ολυμπίου Διός και ένα κάτω από τον Λυκαβηττό.
Τα πιο συστηματικά και τα πλέον αξιόλογα καφενεία της περιόδου που ακολουθεί, είναι το "Bella Grecia", το"Καφενείο των Αγωνιστών", το "Καφενείον της Ανατολής" και μετέπειτα τα πιο σύγχρονα για την εποχή τους το "Καφενείο του Ζαχαράτου", το "Νέον" και το "Ζόναρ 'ς".
Τα καφενεία της περιόδου αυτής είχαν συνδεθεί άρρηκτα με τη ζωή των νεοελλήνων στη μετά Τουρκοκρατίας εποχή και ήταν κέντρα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της Αθήνας. Ήταν οι χώροι όπου ελάμβαναν μέρος οι συζητήσεις των ανθρώπων της τέχνης και της διανόησης της εποχής, χώροι πολιτικών διεργασιών και πολιτισμικών ζυμώσεων. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, τα καφενεία των πρώτων χρόνων της ελεύθερης Αθήνας ήταν αυστηρά ανδροκρατούμενα. Ελάχιστες οι γυναικείες παρουσίες και παντελώς ανύπαρκτη η γυναικεία συμμετοχή.
Ας δούμε πιο κάτω τα πιο αξιόλογα από αυτά που με τη παρουσία τους έγραψαν ιστορία, και αποτέλεσαν τον προπομπό της μετέπειτα μορφής του ελληνικού καφενείου είναι:
Bella Grecia (Ωραία Ελλάς)
 |
| Καφενείον η "Ωραία Ελλάς" Πίνακας του Καλλενμπέρκερ (1835) |
Κατά την παράδοση, όταν ο Όθων διόριζε νέα κυβέρνηση, έβγαινε για περίπατο με την βασίλισσα Αμαλία στην Αιόλου (ο σημαντικότερος δρόμος της εποχής) και περνούσε μπροστά από το καφενείο. Αν οι θαμώνες έβγαιναν έξω και τον χειροκροτούσαν, σήμαινε ότι η νέα κυβέρνηση είχε λαϊκό έρεισμα. Αν αντίθετα έμεναν στις καρέκλες τους, καθώς περνούσε το βασιλικό ζεύγος, δήλωναν την αντίθεση τους.
Το καφενείο ήταν το πιο μοντέρνο της εποχής (διέθετε και μπιλιάρδο) και γι αυτό ήταν το στέκι των διανοούμενων και των προοδευτικών Αθηναίων. Συγκέντρωνε πλήθος κόσμου όλων των τάξεων και κυρίως αγωνιστές του '21, πολιτευτές και λόγιους. Σύχναζαν επίσης εκεί και ξένοι, κυρίως διπλωμάτες, πρεσβευτές, περιηγητές (...) Έτσι αποτέλεσε κέντρο πληροφόρησης, πολιτικών διεργασιών και συζητήσεων κι επίσης το χώρο που συνδέεται με επαναστατικές τάσεις και κινήματα. Μπορούσε κανείς να ενημερωθεί για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση όχι μόνο την ελληνική αλλά και την ευρωπαϊκή, αφού δεν υπήρχαν τότε ειδησεογραφικά πρακτορεία και εφημερίδες.
Με τον καιρό έγινε το κέντρο της αντιβασιλικών. Η Ωραία Ελλάς εθεωρείτο το άντρο των αντί-οθωνικών και γι αυτό Βαυαροί στρατιώτες αλλά και «αγανακτισμένοι πολίτες» συχνά – πυκνά εισέβαλαν και ξυλοκοπούσαν τους θαμώνες. Ειδικά όσους φορούσαν ψάθινα καπέλα (σκιάδια), τους λεγόμενους σκιαδιστές. Την εποχή εκείνη (1859-1861) όποιος φορούσε ψάθινο καπέλο εθεωρείτο αντιβασιλικός και τον σάπιζαν, απροειδοποίητα, στο ξύλο.
Το καφενείο ήταν το πιο μοντέρνο της εποχής (διέθετε και μπιλιάρδο) και γι αυτό ήταν το στέκι των διανοούμενων και των προοδευτικών Αθηναίων. Συγκέντρωνε πλήθος κόσμου όλων των τάξεων και κυρίως αγωνιστές του '21, πολιτευτές και λόγιους. Σύχναζαν επίσης εκεί και ξένοι, κυρίως διπλωμάτες, πρεσβευτές, περιηγητές (...) Έτσι αποτέλεσε κέντρο πληροφόρησης, πολιτικών διεργασιών και συζητήσεων κι επίσης το χώρο που συνδέεται με επαναστατικές τάσεις και κινήματα. Μπορούσε κανείς να ενημερωθεί για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση όχι μόνο την ελληνική αλλά και την ευρωπαϊκή, αφού δεν υπήρχαν τότε ειδησεογραφικά πρακτορεία και εφημερίδες.
Με τον καιρό έγινε το κέντρο της αντιβασιλικών. Η Ωραία Ελλάς εθεωρείτο το άντρο των αντί-οθωνικών και γι αυτό Βαυαροί στρατιώτες αλλά και «αγανακτισμένοι πολίτες» συχνά – πυκνά εισέβαλαν και ξυλοκοπούσαν τους θαμώνες. Ειδικά όσους φορούσαν ψάθινα καπέλα (σκιάδια), τους λεγόμενους σκιαδιστές. Την εποχή εκείνη (1859-1861) όποιος φορούσε ψάθινο καπέλο εθεωρείτο αντιβασιλικός και τον σάπιζαν, απροειδοποίητα, στο ξύλο.
Το 1870, στο ίδιο κτήριο με το καφενείo (αλλά στον πρώτο όροφο), λειτούργησε η «Λέσχη των Εμπόρων Αθηνών» που χρησίμευε ως τόπος συναντήσεως των επαγγελματιών, αλλά και για να διαπραγματεύονται τα ομολογιακά δάνεια και οι μετοχές (η Αθήνα δε διέθετε τότε χρηματιστήριο). Και όταν δεν τους χωρούσε ο πρώτος όροφος κατέβαιναν και στο καφενείο όπου συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις με ούζα και κονιάκ.
Γύρω από το μπιλιάρδο του καφενείου «Ωραία Ελλάς» λειτούργησε το πρώτο λαϊκό χρηματιστήριο και φυσικά οι αετονύχηδες κορόιδευαν τον κοσμάκη, με αποκορύφωμα τις υπερτιμημένες μετοχές των μεταλλείων του Λαυρίου.
Γύρω από το μπιλιάρδο του καφενείου «Ωραία Ελλάς» λειτούργησε το πρώτο λαϊκό χρηματιστήριο και φυσικά οι αετονύχηδες κορόιδευαν τον κοσμάκη, με αποκορύφωμα τις υπερτιμημένες μετοχές των μεταλλείων του Λαυρίου.
Το «Καφενείο των Αγωνιστών»
 |
| Το καφενείο των Αγωνιστών Υπαίθρια άποψη |
Το «Καφενείο των Αγωνιστών» δεν ήταν το μοναδικό όπου συγκεντρώνονταν οι φουστανελοφόροι του Απελευθερωτικού Αγώνα. Τα καφενεία του Ψυρρή ήταν γεμάτα. Ο Βλαδίμηρος Νταβίντοφ, που επισκέφθηκε την Αθήνα το 1835, γράφει για την Πλατεία Ανωνύμων:
«Παρά το καφενείο δύναται τις ν’ απαντήση προς την εσπέραν Έλληνας φορούντας πλουσίας εθνικάς στολάς, οίτινες κατά το φαινόμενον μένοντες αργοί, κάθηνται καπνίζοντες και συνομηλούντες βεβαίως περί των χρόνων εκείνων ότε τα ξίφη αυτών δεν εσκωρίαζον εν ταις θήκαις και ο ταραχώδης βίος ήτο ωφέλιμος εις την πατρώαν αυτών γην...»
Προτού αφήσουμε την πλατεία, να πούμε ότι δεν άργησε να αποκτήσει και τρίτο όνομα. Αυτό που τελικά υπερίσχυσε: «Πλατεία Δημοπρατηρίου». Φτιάχτηκε μάλιστα και ειδική σκιάδα, για να στεγάσει τους συμβολαιογράφους και τους κλητήρες που καταγίνονταν καθημερινά με κάθε είδους δημοπρασίες.
Το "Καφενείο της Ανατολής" μετέπειτα "Ζαβορίτη"
Tο Kαφενείο της Aνατολής – μετέπειτα Zαγορίτη, στεγάζονταν στο ισόγειο της οικίας Aνδρέα Kορομηλά, στο Σύνταγμα στη γωνία της Ερμού που χτίζεται το 1850 από τον αρχιτέκτονα Παναγή Kάλκο και λειτουργεί ανελλιπώς ως την κατεδάφιση του κτιρίου, το 1964. Aρχικά το καφενείο ανήκε στον Bασίλη Bασιλείου ενώ ο Γεώργιος Zαβορίτης ήταν ο οδηγός του ατμοκίνητου τροχιοδρόμου της Aθήνας, του περιβόητου «κωλοσούρτη» και θαμώνας του καφενέ. Μεταξύ τους αναπτύχθηκε φιλία και καθώς ήσαν και οι δύο δυσαρεστημένοι με τη φύση της εργασίας τους αποφάσισαν να κάνουν αμοιβαία αλλαγή επαγγέλματος. Έτσι, ο μεν Bασιλείου έγινε οδηγός του «κωλοσούρτη», ο δε Zαβορίτης διέπρεψε ως επιχειρηματίας του ομώνυμου Kαφενείου!
 |
| Εξωτερική άποψη του καφενείου Ζαβορίτη Σύνταγμα και Αιόλου γωνία |
Στη συνέχεια λειτούργησε ως ζαχαροπλαστείο με την ονομασία «Αϊ Λάιφ», με τις ονομαστές σοκολατίνες, που το θεωρούσαν... και ως τόπο συνάντησης συνοικεσίων! Στη δεύτερη νεότητά του διέθετε κρυστάλλινους καθρέφτες, βελούδινα βυσσινί καθίσματα και μαρμάρινα τραπέζια. Στο απέναντι τετράγωνο άνοιξε μετά τον πόλεμο του ΄40 το ζαχαροπλαστείο του Παπασπύρου.
Το «Καφενείο Ζαχαράτου»
Το 1895 στην πλατεία Συντάγματος ανοίγει το καφενείο Ζαχαράτου, στο ισόγειο της οικίας Βούρου, εκεί που βρίσκεται σήμερα το ξενοδοχείο "Athens Plaza", ίσως το σημαντικότερο καφενείο της περιόδου εκείνης. Στα 75 χρόνια της ζωής του στα μαρμάρινα τραπέζια του κάθισαν σχεδόν όλοι οι σημαίνοντες άνδρες της εποχής μεταξύ άλλων και ο Ελευθέριος Βενιζέλος που ήπιε εκεί τον πρώτο του αθηναϊκό καφέ όταν ήρθε από την Κρήτη .
 |
| Το καφενείο του Ζαχαράτου Εσωτερικός διάκοσμος του καφενείου |
Τις Κυριακές τα απογεύματα, οι νοικοκυραίοι της καλής, λεγόμενης κοινωνίας θεωρούσαν καθήκον τους να επισκέπτονται το καφενείο του Ζαχαράτου για να πάρουν τον καφέ ή το γλυκό τους, της εποχής και να ακούσουν μουσική από την ορχήστρα που διηύθυνε διάσημος μαέστρος.
Για το χειμώνα υπήρχαν δύο ευρύχωρες σάλες, όπου φιλοξενούνταν απόστρατοι αξιωματικοί, λόγιοι, καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι.
Η παρουσία της γυναίκας σ' αυτούς τους κατεξοχήν ανδροκρατούμενους χώρους ήταν ανύπαρκτη. Όταν εμφανίζονταν ο γυναικείος πληθυσμός, συνοδεύονταν από τους άρρενες της οικογενείας και πάντοτε ήταν τόσο διακριτική η παρουσία της γυναίκας, που έμοιαζε ανύπαρκτη.
Το καφενείο «Νέον»
Το Καφενείο "ΝΕΟΝ" βρίσκεται στην πλατεία Ομονοίας στην Αθήνα, στεγαζόμενο κάτω από το τέως ξενοδοχείο «Κάρλτον». Ιδρύθηκε το 1920 από τον Περικλή Γκόσιο και τον Γιάννη Δούκα και η αρχική του ονομασία ήταν «Νέον Βυζάντιον», αλλά τελικά επικράτησε το όνομα «ΝΕΟΝ».
 |
| Προσωπικό και πελάτες του Καφενείου "Νέον" Φωτογραφία πριν τον πόλεμο του '40 |
Το Καφενείο "ΝΕΟΝ" βρίσκεται στην πλατεία Ομονοίας στην Αθήνα, στεγαζόμενο κάτω από το τέως ξενοδοχείο «Κάρλτον». Ιδρύθηκε το 1920 από τον Περικλή Γκόσιο και τον Γιάννη Δούκα και η αρχική του ονομασία ήταν «Νέον Βυζάντιον», αλλά τελικά επικράτησε το όνομα «ΝΕΟΝ».
Ο χώρος του θύμιζε μέχρι τα τελευταία χρόνια χαρακτηριστικό δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής (κλασικά θέματα στις οροφές, απομιμήσεις μαρμάρου και αρκετές ελαιογραφίες). Αποτέλεσε εκτός από τον τόπο που γεννήθηκαν πολλοί σκακιστές, χώρος που σύχναζαν ο Γιάννης Ρίτσος, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, ο Γιώργος Ιωάννου, ο Γιάννης Τσαρούχης κ.ά.
Είχε 100 τραπέζια, όλα μαρμάρινα και δούλευαν μέσα εννέα σερβιτόροι, ποτηριέρηδες και ταμπήδες (αυτοί που ψήνουν τους καφέδες), σε δύο βάρδιες.
Μετά από πολλά χρόνια ξανάνοιξε και με μια προσεγμένη ανακαίνιση άνοιξε τις πόρτες του τον Απρίλη του 2009. Όμως η υποβάθμιση της περιοχής της Ομονοίας συνετέλεσε ώστε μετά από έναν ακριβώς χρόνο να κλείσει οριστικά .
Ο τακτικός θαμώνας του καφενείου, Τσαρούχης έχει απαθανατίσει το «ΝΕΟΝ» σε δυο ελαιογραφίες του που βρίσκονται σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας: «Το καφενείο Νέον - ημέρα» (1956-66) και «Το καφενείο Νέον - βράδυ» (1965-66).
Το καφενείο "Ζόναρ 'ς"
Ιδρύθηκε το 1939 από τον Έλληνα ομογενή Κάρολο Ζωναρά, ο οποίος είχε επιστρέψει στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ, όπου είχε ανοίξει μια επιτυχημένη και επικερδή σοκολατοβιομηχανία. Τα εγκαίνια του "Ζόναρ’ς" έγιναν το Δεκαπενταύγουστο του 1940 και συνέπεσαν με τον τορπιλισμό της “Έλλης” στο λιμάνι της Τήνου.
Στεγάζεται στο κτήριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, που θεμελιώθηκε το 1938 σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Βασίλη Κασσάνδρα και Λεωνίδα Μπόνη. Ολόκληρο το κτιριακό συγκρότημα έχει χαρακτηριστεί από το 1994 ως "διατηρητέο ιστορικό μνημείο της Αθήνας" και "δείγμα της αρχιτεκτονικής των δημοσίων κτιρίων της εποχής του Μεσοπολέμου".
Το καφέ-ζαχαροπλαστείο του "Ζόναρ’ς", με τη μακρά ιστορία του, ήταν επί πολλές δεκαετίες κομμάτι της καθημερινότητας στο κέντρο της πόλης. Αποτελούσε προσφιλές στέκι της πολιτικής, καλλιτεχνικής και κοσμικής Αθήνας, ακόμη και στα χρόνια της Κατοχής. Ιδιαίτερα, από το 1950 ως το θάνατο του Ζωναρά (1968), το "Ζόναρ’ς" γνώρισε μεγάλες δόξες.
Οι χώροι του “Ζόναρ’ς” έχουν γράψει τη δική τους ιστορία. Εδώ έγραφε ο Σπύρος Μελάς τα χρονογραφήματά του για τον τορπιλισμό της “Έλλης”. Εδώ έδωσαν τηλεοπτική συνέντευξη στη γαλλική τηλεόραση ο Μάνος Χατζηδάκις με την Μελίνα Μερκούρη. Εδώ σύχναζε και η πολιτική ηγεσία του τόπου, από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ηλία Ηλιού, τον Γεώργιο Μαύρο, τον Ευάγγελο Αβέρωφ, τον Γεώργιο Ράλλη και τον Ξενοφώντα Ζολώτα μέχρι τους Γιώργο Γεννηματά, Λεωνίδα Κύρκο και Αναστάσιο Πεπονή.
Θαμώνες του “Ζόναρ’ς” από τον κύκλο των συγγραφέων και καλλιτεχνών ήταν μεταξύ άλλων ο Σπύρος Μελάς, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Νίκος Γκάτσος ο Γιώργος Κατσίμπαλης, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Δημήτρης Μυράτ, ο Μίνως Βολανάκης, ο Μάνος Χατζηδάκις, η Μελίνα Μερκούρη, η Τζένη Καρέζη, ο Φρέντυ Γερμανός, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης. Αλλά και ξένες διασημότητες, όπως οι συγγραφείς Λόρενς Ντάρελ και Χόρχε Λουίς Μπόρχες και οι ηθοποιοί Άντονυ Κουίν και Σοφία Λόρεν επισκέπτονταν το “Ζόναρ’ς”, όταν βρίσκονταν στην Αθήνα.
Το καφέ-ζαχαροπλαστείο του “Ζόναρ’ς”, το ιστορικό στέκι των Ελλήνων πολιτικών και διανοουμένων του περασμένου αιώνα, έξι χρόνια μετά το κλείσιμό του το 2001, άρχισε ανακαινισμένο την επαναλειτουργία του στο νέο εμπορικό συγκρότημα του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, διατηρώντας ανέπαφα τα χαρακτηριστικά "αρ – ντεκό" στοιχεία του.
 |
| Εξωτερική άποψη του Ζόναρ 'ς στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του |
Στεγάζεται στο κτήριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, που θεμελιώθηκε το 1938 σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Βασίλη Κασσάνδρα και Λεωνίδα Μπόνη. Ολόκληρο το κτιριακό συγκρότημα έχει χαρακτηριστεί από το 1994 ως "διατηρητέο ιστορικό μνημείο της Αθήνας" και "δείγμα της αρχιτεκτονικής των δημοσίων κτιρίων της εποχής του Μεσοπολέμου".
Το καφέ-ζαχαροπλαστείο του "Ζόναρ’ς", με τη μακρά ιστορία του, ήταν επί πολλές δεκαετίες κομμάτι της καθημερινότητας στο κέντρο της πόλης. Αποτελούσε προσφιλές στέκι της πολιτικής, καλλιτεχνικής και κοσμικής Αθήνας, ακόμη και στα χρόνια της Κατοχής. Ιδιαίτερα, από το 1950 ως το θάνατο του Ζωναρά (1968), το "Ζόναρ’ς" γνώρισε μεγάλες δόξες.
Οι χώροι του “Ζόναρ’ς” έχουν γράψει τη δική τους ιστορία. Εδώ έγραφε ο Σπύρος Μελάς τα χρονογραφήματά του για τον τορπιλισμό της “Έλλης”. Εδώ έδωσαν τηλεοπτική συνέντευξη στη γαλλική τηλεόραση ο Μάνος Χατζηδάκις με την Μελίνα Μερκούρη. Εδώ σύχναζε και η πολιτική ηγεσία του τόπου, από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ηλία Ηλιού, τον Γεώργιο Μαύρο, τον Ευάγγελο Αβέρωφ, τον Γεώργιο Ράλλη και τον Ξενοφώντα Ζολώτα μέχρι τους Γιώργο Γεννηματά, Λεωνίδα Κύρκο και Αναστάσιο Πεπονή.
Θαμώνες του “Ζόναρ’ς” από τον κύκλο των συγγραφέων και καλλιτεχνών ήταν μεταξύ άλλων ο Σπύρος Μελάς, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Νίκος Γκάτσος ο Γιώργος Κατσίμπαλης, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Δημήτρης Μυράτ, ο Μίνως Βολανάκης, ο Μάνος Χατζηδάκις, η Μελίνα Μερκούρη, η Τζένη Καρέζη, ο Φρέντυ Γερμανός, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης. Αλλά και ξένες διασημότητες, όπως οι συγγραφείς Λόρενς Ντάρελ και Χόρχε Λουίς Μπόρχες και οι ηθοποιοί Άντονυ Κουίν και Σοφία Λόρεν επισκέπτονταν το “Ζόναρ’ς”, όταν βρίσκονταν στην Αθήνα.
Το καφέ-ζαχαροπλαστείο του “Ζόναρ’ς”, το ιστορικό στέκι των Ελλήνων πολιτικών και διανοουμένων του περασμένου αιώνα, έξι χρόνια μετά το κλείσιμό του το 2001, άρχισε ανακαινισμένο την επαναλειτουργία του στο νέο εμπορικό συγκρότημα του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, διατηρώντας ανέπαφα τα χαρακτηριστικά "αρ – ντεκό" στοιχεία του.
Επιμέλεια: Κων/νος Σουλιώτης
29/12/2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου